Đánh giá của UNFCCC và NDC Partnership về NDC cập nhật của Việt Nam

Năm 2015, để hoàn thành tiến trình đàm phán Thoả thuận Paris về biến đổi khí khậu, các Bên tham gia Công ước Khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC), trong đó có Việt Nam, đã xây dựng và gửi cho Ban Thư ký UNFCCC dự kiến Đóng góp do quốc gia tự quyết định (INDC). Sau khi Thoả thuận Paris có hiệu lực, INDC của các Bên tham gia Thoả thuận đã trở thành Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC). Thực hiện Quyết định của COP21, các quốc gia tham gia Thoả thuận Paris tiến hành cập nhật NDC và hoàn thành vào năm 2020.

Việt Nam đã tổ chức rà soát, cập nhật NDC từ tháng 6/2017. Sau khi được Thủ tướng Chính phủ duyệt thông qua ngày 24/7/2020, NDC cập nhật của Việt Nam đã được gửi cho Ban Thư ký UNFCCC ngày 11/9/2020 (truy cập tại đây).

Ngày 14/9/2020, bà Patricia Espinosa, Thư ký điều hành UNFCCC có Thư gửi Bộ trưởng Bộ TN&MT. Trong đó, Thư ký điều hành UNFCCC đánh giá cao Việt Nam đã hoàn thành việc rà soát, cập nhật NDC theo Quyết định của COP21 trong bối cảnh phức tạp đầy thách thức do đại dịch COVID-19. Đặc biệt, Việt Nam đã nâng cao đóng góp ứng phó với biến đổi khí hậu thể hiện trong NDC cập nhật.

“Nỗ lực mà Việt Nam đã bỏ ra để chuẩn bị cho việc đệ trình quan trọng này trong bối cảnh phức tạp đầy thách thức do đại dịch COVID-19 là đáng kinh ngạc. Điều rất đáng biểu dương là thành tựu của Việt Nam khi đã tăng cường NDC của mình thông qua việc nâng cao mục tiêu giảm nhẹ phát thải và xây dựng chi tiết đầy đủ hợp phần thích ứng trong lần cập nhật này, kèm với đó là các phân tích về đồng lợi ích giữa các hành động khí hậu và liên kết với phát triển bền vững”, Thư của Bà Patricia Espinosa nêu rõ.

“Các bên bắt buộc phải tiếp tục nâng cao tham vọng ứng phó với biến đổi khí hậu. Mặc dù COP26 bị hoãn tới tháng 11 năm 2020 do dịch COVID-19, chúng ta phải không được quên rằng biến đổi khí hậu vẫn tiếp tục là mối đe dọa dài hạn lớn nhất mà loài người phải đối mặt. Các quy hoạch chiến lược và cam kết dài hạn của Việt Nam cho các hành động khí hậu tham vọng và các mục tiêu của Thỏa thuận Paris là rất đáng biểu dương”, bà Patricia Espinosa nhấn mạnh.

Tiếp đó ngày 15/9/2020, ông Pablo Vieira, Giám đốc Tổ chức Đối tác NDC (NDC Partnership) cũng đã gửi Thư cho Bộ trưởng Bộ TN&MT chúc mừng Việt Nam hoàn thành NDC cập nhật gửi UNFCCC, ông đánh giá “Việt Nam đã thể hiện sự lãnh đạo tuyệt vời trong khuôn khổ Đối tác, thúc đẩy hành động khí hậu toàn cầu tham vọng hơn”.

Từ năm 2017, NDC Partnership đã hỗ trợ Việt Nam trong quá trình rà soát, cập nhật NDC thông qua các thành viên như Tổ chức Hợp tác phát triển Đức (GIZ), Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) và Ngân hàng Thế giới (WB). Ngoài ra, hỗ trợ trong khuôn khổ gói Tăng cường hành động khí hậu đối tác (CAEP) hiện nay đang được thực hiện bởi Ngân hàng Thế giới (WB), Viện Tài nguyên Thế giới (WRI) và Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV) để hỗ trợ lồng ghép NDC cập nhật vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp tỉnh ở Việt Nam.

“Vì NDC Partnership tập trung vào việc thúc đẩy hành động hợp tác về khí hậu thực hiện bởi các nước thành viên, chúng tôi mong muốn được hợp tác với Chính phủ Việt Nam, thông qua Bộ TN&MT và Bộ KH&ĐT để thực hiện NDC cập nhật của Việt Nam phù hợp với các mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia. Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam thiết lập một Cơ chế hỗ trợ thực hiện NDC, điều phối và huy động các đối tác hỗ trợ các nhu cầu và thiếu hụt ưu tiên. Chúng tôi tin rằng NDC cập nhật của Việt Nam sẽ truyền cảm hứng cho các quốc gia thành viên để tăng cường tham vọng và đẩy mạnh các hành động ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu thông qua cách tiếp cận toàn diện của cả hệ thống chính phủ và có sự tham gia của các bên liên quan. Chúng tôi cam kết hỗ trợ Việt Nam thực hiện để đảm bảo đạt được các mục tiêu NDC cập nhật”, Thư của người đứng đầu NDC Partnership nêu rõ.

Ngày 17/9/2020, trang thông tin chuyên đưa tin nội dung đàm phán quốc tế về môi trường và biến đổi khí hậu của Viện Quốc tế về Phát triển bền vững (IISD) đánh giá NDC cập nhật của Việt Nam đã làm rõ nội dung “Tổn thất thiệt hại” và những đóng góp về ứng phó với biến đổi khí hậu của Việt Nam đối với các Mục tiêu phát triển bền vững: 13 (Mục tiêu hành động vì khí hậu), 11 (Thành phố và cộng đồng bền vững) và 12 (Sản xuất và tiêu dùng bền vững), trong đó nêu rõ: “Việt Nam đã cập nhật những đóng góp về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và thích ứng với biến đổi khí hậu, đồng thời nêu được hài hòa đồng lợi ích giữa ứng phó với biến đổi khí hậu với thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) cũng như cung cấp thông tin về tác động và tiến độ thực hiện.”

Cho đến nay, cùng với Việt Nam đã có 17 quốc gia khác đã nộp NDC cập nhật cho Ban Thư ký Công ước. So với NDC đã nộp năm 2015, có 09 quốc gia tăng cam kết giảm phát thải so với NDC năm 2015 (An-đô-ra, Quần đảo Ma-san, Ru-an-da, Ja-mai-ca, Môn-đô-va, Su-ri-nam, Chi-lê, Na Uy và Việt Nam); 02 quốc gia tăng cam kết giảm phát thải nếu có tăng hỗ trợ của quốc tế (Mông Cổ và Gru-di-a); 06 quốc gia giữ nguyên cam kết giảm phát thải (Ốt-xờ-trây-li-a, Nhật Bản, Nga, In-đô-nê-xi-a, Xinh-ga-po, Niu Di-lân). Cu-ba cũng mới nộp NDC cập nhật nhưng những nội dung cam kết đóng góp khác so với NDC năm 2015 nên không thể hiện mức tăng nỗ lực cam kết của Cu-ba. Việc rà soát, đánh giá NDC cập nhật của các quốc gia sẽ được Ban Thư ký Công ước công bố vào cuối năm 2020.

Phát triển các dự án năng lượng tái tạo ở Việt Nam

Đề nghị quốc tế quan tâm hợp tác thúc đẩy thực hiện NDC cập nhật

Trong thời gian vừa qua, đại diện Liên hợp quốc tại Việt Nam và một số Đại sứ các nước tại Việt Nam đã có sự quan tâm đến nội dung NDC cập nhật của Việt Nam. Bộ trưởng Bộ TN&MT đã gặp mặt trực tiếp và đã trao đổi, chia sẻ về nội dung NDC cập nhật với Đại sứ Vương quốc Anh và Đại sứ Cộng hòa Italia ngày 03/9/2020; Đại sứ Phái đoàn Liên minh châu Âu và Đại sứ một số nước thành viên EU tại Việt Nam gồm: Cộng hòa Áo, Vương quốc Bỉ, Cộng hòa Séc, Cộng hòa Pháp, Cộng hòa Hy Lạp, Cộng hòa Italia, Cộng hòa Ba Lan, Vương quốc Thụy Điển, Vương quốc Đan Mạch, Cộng hòa Phần Lan ngày 14/9/2020. Tại các cuộc gặp mặt, các Đại sứ đều cảm ơn Bộ trưởng đã trao đổi rõ ràng, thẳng thắn của Bộ TN&MT và qua đó đã hiểu rõ hơn về NDC cập nhật của Việt Nam và những nỗ lực của Việt Nam tuy là nước đang phát triển nhưng luôn có trách nhiệm và nỗ lực cao trong ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.

 Bộ trưởng Bộ TN&MT cũng đã có Thư gửi Trưởng đại diện Thường trú của Liên hợp quốc tại Việt Nam, Đại sứ các nước tại Việt Nam quan tâm đến mức đóng góp giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong NDC cập nhật của Việt Nam. Trong đó, Bộ trưởng bày tỏ quan điểm Việt Nam luôn tăng cường đóng góp trong nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu và đề nghị các quốc gia và các đối tác phát triển tiếp tục hỗ trợ và tăng cường hợp tác hơn nữa với Việt Nam trong quá trình triển khai thực hiện NDC cập nhật vì mục tiêu phát triển bền vững đất nước góp phần thực hiện các nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.

Trong Thư, Bộ trưởng Bộ TN&MT nêu rõ: “NDC cập nhật của Việt Nam đã được Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành và các cơ quan liên quan rà soát kỹ và được hỗ trợ về kỹ thuật của một số tổ chức quốc tế. Trong điều kiện một nước đang phát triển, chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu, nỗ lực về thích ứng biến đổi khí hậu, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính đưa ra trong NDC cập nhật là phù hợp.”

“Mặc dù Việt Nam là quốc gia đang phát triển với nguồn lực hạn chế, nhưng Việt Nam luôn theo đuổi mục tiêu phát triển bền vững; phát triển kinh tế các-bon thấp và hướng tới nền kinh tế tuần hoàn, đã trở thành hướng đi chủ đạo trong chính sách, chiến lược của quốc gia. Phát triển các-bon thấp, chống chịu với biến đổi khí hậu đã được thể chế hóa trong Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi trình Quốc hội và dự kiến thông qua trong năm nay. Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ nỗ lực hơn nữa trong việc triển khai các chiến lược, kế hoạch và các hành động cụ thể; ví dụ như giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch và đẩy mạnh phát triển năng lược tái tạo, phát triển tài chính xanh và thị trường các-bon trong tương lai. Những nỗ lực này sẽ góp phần thực hiện NDC cập nhật từ năm 2021”, người đứng đầu ngành TN&MT khẳng định.

CTTĐT