Khoản 1 Điều 93 Luật Bảo vệ môi trường đã quy định nội dung lồng ghép ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH) vào chiến lược, quy hoạch. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo quá trình xây dựng và cập nhật chiến lược, quy hoạch của các cơ quan có sự thống nhất, hiệu quả phục vụ phát triển bền vững.

Theo phụ lục ban hành kèm Thông tư này, Chiến lược phải thực hiện lồng ghép gồm: Chiến lược khai thác, sử dụng tài nguyên cấp quốc gia; Chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực quy mô quốc gia, cấp vùng.

Quy hoạch phải thực hiện lồng ghép gồm: Quy hoạch quốc gia; Quy hoạch vùng; Quy hoạch tỉnh; Quy hoạch đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt; Quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành.

5 bước thực hiện lồng ghép

Quy trình lồng ghép nội dung ứng phó với biến đổi khí hậu được thực hiện theo 5 bước đối với cả chiến lược và quy hoạch.

Đối với chiến lược, cơ quan, tổ chức được giao nhiệm vụ xây dựng, điều chỉnh chiến lược cần xác định các giải pháp trong cả 2 lĩnh vực thích ứng biến đổi khí hậu và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính (KNK).

5 bước lồng ghép nội dung ứng phó biến đổi khí hậu vào chiến lược

Về thích ứng BĐKH, Thông tư chỉ rõ cần xác định các ngành, lĩnh vực, khu vực trọng điểm, cộng đồng dân cư có nguy cơ chịu tác động tiêu cực của BĐKH. Giải pháp thích ứng với BĐKH gồm: thể chế, chính sách; công trình, phi công trình; phát triển khoa học và ứng dụng công nghệ tiên tiến; chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn; phát triển nguồn nhân lực, nâng cao nhận thức, huy động nguồn lực tài chính, hợp tác quốc tế và các giải pháp khác. Trong đó, ưu tiên giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu có hiệu quả, bền vững; giải pháp tận dụng tác động tích cực do biến đổi khí hậu mang lại.

Về giảm nhẹ phát thải KNK, cần xác định các ngành, lĩnh vực, đối tượng phát thải KNK chủ yếu. Cùng với đó là mục tiêu giảm phát thải KNK tổng thể, mục tiêu giảm phát thải KNK đối với ngành, lĩnh vực, khu vực trọng điểm; đóng góp vào mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của quốc gia. Các giải pháp thực hiện giảm nhẹ phát KNK phải phù hợp với mục tiêu, định hướng phát triển quốc gia, ngành, lĩnh vực, khu vực trọng điểm, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

5 bước lồng ghép nội dung ứng phó biến đổi khí hậu vào quy hoạch

Đối với quy hoạch, cơ quan, tổ chức được giao nhiệm vụ xây dựng, điều chỉnh quy hoạch xác định yêu cầu phải thực hiện hoạt động lồng ghép nội dung ứng phó với BĐKH trong nhiệm vụ lập quy hoạch. Trong đó, cần chú ý, quan điểm của quy hoạch về ứng phó với BĐKH phải rõ ràng, có tính dài hạn và khả thi; phù hợp với xu thế chung, chính sách, định hướng phát triển kinh tế - xã hội và điều kiện tự nhiên, tiềm năng phát triển của quốc gia, vùng, địa phương và của ngành, lĩnh vực.

Việc lồng ghép vào phương án, phương hướng hoặc định hướng quy hoạch dựa trên đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội và lợi thế của quốc gia, vùng, địa phương. Lồng ghép các giải pháp ưu tiên trong ứng phó với BĐKH là thích ứng hoặc giảm nhẹ, hoặc cả hai nội dung nêu trên.

Quy định vấn đề chuyển tiếp chiến lược, quy hoạch

Thông tư cũng đưa ra quy định chuyển tiếp. Theo đó, đối với chiến lược, quy hoạch đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt nhiệm vụ lập, điều chỉnh trước ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành thì thực hiện theo quy định của pháp luật tại thời điểm phê duyệt nhiệm vụ lập, điều chỉnh chiến lược, quy hoạch.

Đối với chiến lược, quy hoạch đã lồng ghép nội dung ứng phó với biến đổi khí hậu được phê duyệt trước ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành, khi điều chỉnh chiến lược, quy hoạch kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành thì phải thực hiện lồng ghép nội dung ứng phó với biến đổi khí hậu theo quy định tại Thông tư này đối với nội dung điều chỉnh của chiến lược, quy hoạch.

Đối với chiến lược, quy hoạch chưa lồng ghép nội dung ứng phó với biến đổi khí hậu được phê duyệt trước ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành, khi điều chỉnh chiến lược, quy hoạch kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành thì phải thực hiện lồng ghép nội dung ứng phó với biến đổi khí hậu theo quy định tại Thông tư này.

Thông tư có hiệu lực kể từ ngày 1/10/2023.

Thông tin, dữ liệu phục vụ quá trình lồng ghép

1. Kịch bản biến đổi khí hậu cập nhật gần nhất do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố.

2. Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu, Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và các chiến lược có liên quan khác.

3. Đóng góp do quốc gia tự quyết định của Việt Nam cập nhật gần nhất.

4. Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu; Kế hoạch hành động giảm phát thải khí mê-tan; các kế hoạch hành động của bộ, ngành, địa phương về ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và các kế hoạch có liên quan đến ứng phó với biến đổi khí hậu.

5. Các báo cáo gồm đánh giá khí hậu; ứng phó với biến đổi khí hậu; đánh giá tác động của biến đổi khí hậu; giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu; kiểm kê khí nhà kính; giảm nhẹ phát thải khí nhà kính; tình hình thiên tai và công tác phòng, chống thiên tai của bộ, ngành, địa phương và các báo cáo có liên quan khác.

6. Thông tin, dữ liệu quan trắc khí tượng, thủy văn, hải văn và các hiện tượng cực đoan liên quan trong quá khứ và hiện tại.

7. Quy hoạch tổng thể quốc gia; chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngành, lĩnh vực.

8. Các tài liệu có liên quan khác.

Khánh Ly